اسمیت زونیت کربنات زینک با کیفیت سنگ جواهر (ZnCO3) است که گاهی به آن زینک اسپار نیز می گویند. خواص عقیق یمنی با وجود اینکه اسمیت زونیت سنگ زینک مهمی است، به ندرت در شکل بلورهای منظم دیده می شود.بیشتر مخازن اسمیت زونیت به شکل خوشه های انگور یا گوی شکل هستند، البته چند مکان دیگر نیز وجود دارد که بلورهای بزرگ و خالص را تولید می کنند.
با توجه به کمیاب بودن کریستال های دارای کیفیت جواهری، اسمیت زونیت یکی از سنگ های جواهر نه چندان مشهور است.
بنابراین بیشتر مجموعه داران جواهر به دنبال آن هستند تا طراحان جواهرات.
اسمیت زونیت در واقع یکی از دو ماده معدنی دارای زینک است که قبلا به نام کالامین شناخته شده است.
در طول سال های مختلف اسمیت زونیت و همیمورفیت را مواد مشابهی می دانستند.
اساسا نام کالامین تنها برای اشاره به سیلیکات فلز روی استفاده می شود.
با این حال بعدها در سال 1803 شیمی دان و معدن شناس انگلیسی جیمز اسمیتسون برای اولین بار کالامین را به عنوان دو ماده معدنی مجزا تعریف کرد
یک زینک کربنات و یک زینک سیلیکات و در سال 1832 فرانسیوس سولپیک بیودانت نام زینک کربنات را اسمیت زونیت گذاشت که برگرفته از نام جیمز اسمیتسون بود.
زینک سیلیکات کمیاب تر از سیلیکات فلز روی (همیمورفیت) است.

شناسایی اسمیت زونیت

اسمیت زونیت را به عنوان زینک کربنات می شناسند و با توجه به ترکیبش و شکل بلورهایش از همیمورفیت متمایز می شود.
بلورهای اسمیت زونیت سه وجهی هستند در حالیکه همیمورفیت، سیلیکات زینک دارای بلورهای راست لوزی هستند.
اسمیت زونیت بر روی مقیاس Mohs دارای سختی 5 است و چگالی آن بیشتر از همیمورفیت است.
اسمیت زونیت در واقع متراکم تر از بیشتر سنگ های جواهر است.
در واقع تراکم این سنگ بیشتر از یاقوت کبود و سرخ است.
اسمیت زونیت را به سادگی می توان به جای عقیق سبز اشتباه گرفت، اما اسمیت زونیت بسیار نرم تر و از نظر رنگ روشن تر است. 

اسمیت زونیت: خاستگاه و منابع

اسمیت زونیت به عنوان ماده معدنی ثانویه در مخازن دارای زینک شکل می گیرد.
گاهی در انواع دیگر صخره های کربنات نیز یافت می شود و آنرا نمونه ثانویه سایر مواد معدنی می دانند.
اسمیت زونیت معمولا در شکل انباشته خوشه ای یافت می شود.
بعضی از مخازن مهم آن در استرالیا، مکزیک، نامبیا، زامبیا، ایتالیا، یونان، اسپانیا و آمریکا یافت می شوند. 

برش و شکل اسمیت زونیت
اسمیت زونیت را تراش کوژ شکل می دهند تا رنگش نمایان تر شود و درخشندگی آن به نهایت برسد.
به دلیل استقامت پایین و کمیاب بودنش معمولا برای جواهرات استفاده نمی شود. متداول ترین شکل ها که وزن بلورها را حفظ می کنند بیضی و کوژ هستند.
با این حال اشکال دیگری نیز مانند تخم مرغی یا گلابی دیده می شود.
اندازه های ثابت و سنگ های گرد کاملا کمیاب هستند.

رنگ اسمیت زونیت

اسمیت زونیت معمولا در توناژ مختلف رنگ آبی روشن تا آبی، سبز روشن تا سبز و گاهی در ترکیب با رنگ های سبز و آبی فیروزه ای دیده می شود.
تمایز رنگ بسیار زیاد است و دلیلش نیز تفاوت مقدار زینک و سایر ناخالصی های موجود است.
اسمیت زونیت سبز و آبی رنگشان را از مس دارند، کبالت سفید نیز باعث ایجاد رنگ صورتی و بنفش می شود.
دلیل رنگ زرد کادمیم است و آهن علت ایجاد رنگ های قهوه ای تا قرمز است.

آماده سازی اسمیت زونیت
اسمیت زونیت را با هیچ روشی نمی توان بهینه سازی یا آماده کرد.
با این حال ممکن است بر روی بعضی نمونه ها روغن زده شود تا درخشندگی شان بیشتر شود.

ویژگی های گوهرشناسی اسمیت زونیت

فرمول شیمیایی: Zn[CO3]- زینک کربنات
شکل بلورها: سه ضلعی، شش ضلعی
رنگ: سبز روشن، آبی روشن، صورتی
سختی: 5 بر روی مقیاس Mohs
شاخص انکسار: 1.621 تا 1.849
چگالی: 4:00 تا 4.65
شکست پذیری: کامل
شفافیت: نیمه شفاف تا مات
انکسار دوگانه یا شکست نور دوسویه: -0.228
درخشندگی: شیشه ای
شب نمایی: ابی- سفید، صورتی، قهوه ای

 https://chaav.ir/blog/15-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5+%D8%B3%D9%86%DA%AF+%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AF+%7C+0+%D8%AA%D8%A7+100%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5+%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C%D8%8C+%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%88+%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7

اسمیت زونیت: سنگ های مشابه یا مرتبط

اسمیت زونیت ارتباط نزدیکی با همیمورفیت دارد و سال هاست که این دو تحت نام کالامین شناخته شده اند.
اسمیت زونیت ابی با سبز با کیفیت جواهر همراه با شفافیت مرواردی را گاهی بونامیت می نامند.
سایر نامهای مشهوری که کلکسیون دارها از آنها استفاده می کنند بدین ترتیب است:
Dry bone ore اسمیت زونیت منفذدار که معمولا به شکل لانه زنبور است
Turkey fat ore شکل خوشه ای از اسمیت زونیت زرد
اسمیت زونیت کادمیوم: اسمیت زونیت زرد تا سبز که رنگش به دلیل کادمیوم است
اسمیت زونیت مسی: اسمیت زونیت آبی تا سبز که رنگش به دلیل وجود مس است.
اسمیت زونیت با سنگ های جواهر دیگر مانند مالاکیت و آزوریت در ارتباط است.
اسمیت زونیت ممکن است نسبت به سایر مواد معدنی مانند کالسیت یا فلوریت شبه کانی تلقی شود.